KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, ''Greentree'de yine esneklik gösteren, yapıcı öneriler sunan biz olduk. Rum tarafı ortaya koyduğumuz her öneriyi sadece reddetmiştir. Kendi sabit duruşunu değiştirmemiştir'' dedi.
Eroğlu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un BM'deki açıklamalarının ardından Greentree üçlü görüşmesini Türkevi'nde düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi.
Eroğlu, daha Greentree görüşmesine gelinmeden Kıbrıs Rum Ulusal Konseyi'nin Greentree görüşmesine ilişkin karar alarak birtakım koşullar ortaya koyduğunu vurgulayarak, ''Bu, bir anlamda da Sayın Hristofyas'ın elini bağlamıştır'' dedi. Bu koşulların ''arabuluculuğa, hakemliğe hayır, iç meseleler çözümlenmeden çok taraflı üst düzey toplantıya hayır ve çok taraflı toplantının düzenlenmesi için tarafların rızası şartı'' olduğunu kaydeden Eroğlu, şunları söyledi:
''Bu konuda Rum Ulusal Konseyi mi Sayın Hristofyas'ın elini bağlamış, yoksa Sayın Hristofyas elini kolunu kendi mi bağlatmış, ikinci şık herhalde daha geçerli, çünkü toplantıya oturur oturmaz (Hristofyas) 'Biz bu rakamları aldık değerlendirmemiz gerekir, Kıbrıs'ta değerlendiririz' deyip bu toplantıdan sonuç almak istemediğini ortaya koymuştur.''
''Greentree'de yine esneklik gösteren, yapıcı öneriler sunan biz olduk. Rum tarafı ortaya koyduğumuz her öneriyi sadece reddetmiştir. Kendi sabit duruşunu değiştirmemiştir. Halbuki Sayın Genel Sekreterin son Cenevre toplantısında da söylediği gibi, Cenevre'den birinci Greentree zirvesine gelmeden önce Kıbrıs'ta al-ver'e başlamamız gerekirdi, ama maalesef ne Kıbrıs'ta al-ver'e başlayabildik, Rumların isteksizliği yüzünden, ne de birinci Greentree'de. Dün tamamladığımız ikinci Greentree zirvesinde ise Rum tarafının tutumunda hiçbir değişiklik olmamıştır maalesef.''
KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Rum tarafının isteksizliğine rağmen Greentree görüşmesinde son aşamayla ilgili daha somut bir takvimin ortaya çıktığını vurgulayarak, ''Bizim için önemli bir husus da çok taraflı toplantıyla ilgili olarak (Genel Sekreterin yaptığı) açıklamada belirtilen takvimlemedir'' dedi. Eroğlu, ''Bugün çok taraflı toplantıya dünden daha yakın olduğumuzu söyleyebilirim'' diye konuştu.
Eroğlu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un BM'deki açıklamalarının ardından Greentree üçlü görüşmesini Türkevi'nde düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi.
Genel Sekreter Ban'ın BM'de yaptığı açıklamaları okuyup değerlendiren Eroğlu, ''Biliyorsunuz Genel Sekreter daha önce bize yazmış olduğu mektupta, Greentree zirvesinde vatandaşlık, yürütmenin seçimi ve mülkiyet konularında konuşup bunu karara bağlayacaktık, ama Sayın Hristofyas aynı taktiği burada da uygulamıştır'' dedi.
''Genel Sekreterin açıklamasında belirtilen bu hususlar, Kıbrıs Türk tarafının talep ve beklentileriyle uyumlu olup, Kıbrıs Türk tarafının sürdürdüğü yoğun diplomasinin bir ürünüdür'' diye konuşan Eroğlu, ''Greentree'de daha fazla ilerleme kaydedebilir miydi? sorusuna 'Edilebilirdi' diye cevap verebilirim. Ama maalesef Rum tarafının isteksizliği bu son Greentree zirvesinde de kendini göstermiştir'' diye konuştu.
Yine de Greentree zirvesinde sınırlı bazı ilerlemelerin kaydedildiğini ve son aşamayla ilgili daha somut bir takvimin ortaya çıktığını vurgulayan Eroğlu, ''Bizim için önemli bir husus da çok taraflı toplantıyla ilgili olarak açıklamada belirtilen takvimlemedir. Bugün çok taraflı toplantıya dünden daha yakın olduğumuzu söyleyebilirim'' ifadesini kullandı.
Greentree'de, Genel Sekreterle iki lider olarak yaptıkları ilk toplantıda Hristofyas'ın olumsuz tavır sergilediğini söyleyen Eroğlu, Hristofyas'ın tavrına bakıldığında Greentree'de sonuç alma amacında olmadığının ortaya çıktığını belirtti.
Eroğlu şöyle konuştu:
''Genel Sekreterin bütün iyi niyetine rağmen çok sınırlı bir ilerleme olmuştur, mesela vatandaşlık konusunda ortaya koymuş olduğumuz öneri Genel Sekreter ve ekibi tarafından gayet olumlu bulunmuştur. Mülkiyette ortaya koyduğumuz öneriler, çapraz oyla ilgili ortaya koyduğumuz öneriler kabul görmüştür. Ama Rum tarafı olumsuz yaklaşımını sergilemekten maalesef vazgeçmemiştir.''
Hristofyas'ın, Genel Sekreterle bu sabah Genel Sekreterin basına açıklayacağı metinle ilgili olarak da sert ve uzlaşmaz tutumunu sürdürdüğüne dikkati çeken Eroğlu, ''Tahmin ederim Genel Sekreter bunu bir tarafa not etmiştir, çünkü Hristofyas tavrıyla Genel Sekretere de dolaylı olarak güvenmediğini ortaya koymuştur. Halbuki Genel Sekretere güvenmemiz gerekir, biz bunu açıkça ifade ettik, şartlar hasıl olursa çok taraflı konferansa geçilecek, dolayısıyla bu Genel Sekreterin takdiridir. Bu takdiri kullanmasını biz engelleyemeyiz demiş olmamıza rağmen Hristofyas bir az da tavrını sertleştirerek öne çıkmaya çalışmıştır, ama tabii bizim de onun o hareketine karşı verdiğimiz cevap ve ortaya koyduğumuz tavır olayı dengelemiştir'' dedi.
Eroğlu daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı.
KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Greentree zirvesinin sonucuna ilişkin olarak, ''Şu anda mühim olan Genel Sekreterin çok taraflı konferansın yapılması konusunda kararlı olması'' dedi.
Eroğlu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un BM'deki açıklamalarının ardından Greentree üçlü görüşmesini Türkevi'nde düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.
''Özel Kıbrıs danışmanı Downer'ın Mart ayında Genel Sekretere vereceği gözden geçirme raporunun olumsuz olduğu takdirde Kıbrıs müzakere sürecinin sona erip ermeyeceğine'' ilişkin bir soru üzerine, Eroğlu, ''O noktada Sayın Genel Sekreter Güvenlik Konseyi'ne raporunu yazacağını ifade etmiştir'' dedi.
Downer'ın bugün Konsey'e bilgi vereceğini anımsatan Eroğlu, ''Genel Sekreter Downer'ın yetkilerini biraz artırır şekilde ona bu yetkiyi verdi, yani (Downer)Kıbrıs'ta yapacağımız görüşmeler sonucunda bir anlaşmaya gidilecek mi gidilmeyecek mi buna karar vermesi gerekecek. Genel Sekreter, Downer'dan gelecek bu karara, rapora göre bu çok taraflı konferansı çağırıp çağırmama kararına varacak. Aksi takdirde Güvenlik Konseyi'ne ikinci bir rapor yazacağını bize ifade etmiştir'' diye konuştu.
Derviş Eroğlu, ''Genel Sekreterin bu kadar yetkiyi Downer'a vermesinin ve topu Downer'a atmasının Genel Sekreterin geri adım attığı anlamına mı geldiğine'' ilişkin bir soru üzerine, Genel Sekreterin başlangıçta Kıbrıs meselesinde çok umutlu olduğunu, ama Rum tarafının son zirvede ortaya koyduğu tavırdan sonra artık bir başka zirveye (üçlü görüşmeye), altıncı bir zirveye gerek olmadığını, konunun çok taraflı bir konferansta halledilip halledilmeyeceğine bakacağını söyledi.
Eroğlu, ''Şu anda mühim olan Genel Sekreterin çok taraflı konferansın yapılması konusunda kararlı olması. Ama tabii ki taraflar böyle bir toplantıya gelmek istemezse buna mecbur edemeyeceğini söylüyor, ama herhalde böyle bir daveti reddeden hakkında da Güvenlik Konseyi'ne olumlu bir rapor vermeyeceği kesindir'' dedi.
Eroğlu bir soru üzerine, Genel Sekreterin taraflara Kıbrıs müzakere süreciyle ilgili olarak ''Bunun başarısı da başarısızlığı da sizindir'' dediğini aktaran Eroğlu, sürecin olumsuz olması durumunda da suçlanacak olanların taraflar olduğunu söyledi.
-Hristofyas'ın olumsuz tutumu-
Hristofyas'ın Genel Sekreterin BM'deki açıklamasının ardından gazetecilere ''Greentree yeşil idi, artık yeşil değil'' dediğinin anımsatılması ve Greentree'ye her istediğini almaya mı geldiğinin sorulması üzerine Eroğlu, ''Hristofyas buraya her istediğini alamayacağını bilerek geldi, Hristofyas Greentree'ye bir anlaşma niyetiyle gelmedi, bu toplantıdan bir şey beklemediğini ortaya koymuştur'' dedi.
Eroğlu, Genel Sekretere, kendisinin mektupta yazdığı şekilde 3 ana meseleyi tamamlamak amacıyla Greentree'ye geldiklerini, ancak Hristofyas'ın olumsuz tutumu nedeniyle bu meseleleri tamamlayamadıklarını ve bir karara varamadan geri döndükleri için bu görüşmeden memnun olmadıklarını aktardığını da bildirdi.
Hristofyas'ın görüşmelerdeki tutumuna ilişkin olarak hep ''hayır'' mı, yoksa ''evet, ama'' mı dediğinin sorulması üzerine Eroğlu şunları söyledi:
''(Hristofyas) 'Evet, ama' da demiyor, öyle dese bir çıkış yolu bulacağız. 'Ben bunu kabul edemem, bunu kabul edersem Kıbrıs'a dönemem gibi' diyerek biraz da kendini acındırmaya çalışıyor. Sen Rum halkının seçtiği bir lidersin, eğer sen kendi halkından korkmaya başlamışsan senin liderliğinin bir anlamı olmaz ve hiçbir zaman da bir anlaşmaya imza atamazsın. Kendisi şimdi o pozisyondadır.''
Bir soru üzerine Greentree'de kısıtlı olsa da biraz ilerleme olduğunu, ama bunun yeterli olmadığının altını çizen Eroğlu, ''Karşı tarafın anlaşma niyeti olmadığı için düşündüğünüz manada bir karar çıkaramıyorsun'' dedi. Genel Sekreterin 3 ana meseleyle ilgili olarak Greentree'de ilerleme olmasını istediğini mektubunda yazdığını anlatan Eroğlu, ''Ama Rum tarafı bu 3 başlıkta da hiçbir hazırlık yapmadan gelmiştir'' dedi.
-ABD ve AB'nin desteği-
ABD Dışişleri Bakanlığının Greentree'den çözüm beklediğine yönelik açıklama yaptığının hatırlatılması üzerine Eroğlu, ''ABD ilk defa bu şekilde olaya müdahil olmaya çalışmıştır bu açıklamasıyla. ABD bugüne kadar direkt müdahil olma gayreti içerisine girmemiştir. Şu ya da bu tarafı destekleriz, veya şöyle olması lazım, ya da böyle olması lazım' gibilerden son zirveye kadar herhangi bir açıklama yapmamıştı. Belli ki ABD de Kıbrıs konusundaki gelişmelerin yavaş seyrinden rahatsızlık duydu ki bu açıklamayı yapma mecburiyetinde kaldı diye düşünüyorum'' dedi.
AB'nin zaten her zirve öncesinde hem açıklama yaptığını, hem de kendilerini telefonla aradığını söyleyen Eroğlu, ''Bugüne kadar dışarıdan bir müdahale olmamıştır, çünkü çözümü Kıbrıslılar bulmalıdır prensibiyle görüşmeler başladığı için bu prensibin dışına herhangi bir ülke çıkmış değildir'' ifadesini kullandı.
Eroğlu, bir soru üzerine Downer'ın gelecek dönemde Kıbrıs'a gelmesinin ardından mekik diplomasisini devam ettireceğini ve liderler toplantısının da yapılmasının beklendiğini belirtti.
-İzolasyonlar-
İzolasyonlar konusunun gündeme gelip gelmediğinin sorulması üzerine ise Eroğlu, bu konunun maalesef devam ettiğini, kendisinin 3-5 kere Brüksel'e gittiğini hatırlatarak, ''Ama maalesef bize bir çözüm olmadan izolasyonlardan kurtulmamız mümkün değilmiş gibi bir hava vermeye çalıştılar, ama çözümün sadece bize bağlı olmadığını söylemiş olmamıza rağmen o konuda ısrar devam ediyor. Kıbrıs'ta bir anlaşmaya varmak bizim elimizde değil, ikimizin elindedir, karşı taraf bu zirveyi de boşuna geçirtme gayreti içerisinde olduğuna göre demek ki anlaşmama yönünde kendilerini hazırlamış vaziyettedir. Ama AB herhalde geçecek zaman içerisinde bu hatayı telafi etmeye çalışır diye hala bir beklenti içindeyiz'' dedi.
Eroğlu ve beraberindeki heyet yarın New York'tan ayrılacak.