ABD’li yetkililer, “Teröristler kullanabilir” diyerek araştırmanın yayımlanmamasını istedi. Ancak uzmanlar salgına karşı önlem alınması için araştırmayı yayımladı.
Dünya çapında 2003 yılından beri 332 kişinin hayatına mal olan kuş gribi virüsünün genetik mutasyona uğraması halinde, öldürücü bir salgına dönüşeceği bilim dünyasında tartışmalara neden oldu. Hollanda’da bulunan Erasmus Tıp Merkezi uzmanları, H5N1 olarak bilinen virisün üzerinde yaptığı incelemelerde, mutasyona uğraması durumunda nasıl sonuçları olacağı konusunda bir araştırma yaptı. Gelincikler üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda kuş gribi virüsündeki 5 genin mutasyona uğraması durumunda, hava yoluyla insandan insana bulayabileceği ve bunun da on milyonlarca kişinin hayatına mal olabileceği ortaya çıktı. Amerikalı yetkililer, Prof. Ron Founcier başkanlığında yapılan araştırmanın “Bu araştırma sayesinde virüs kimyasal silaha dönüştürülebilir. Teröristler biloyolojik silah üretebilir” gerekçesiyle yayımlanmasına karşı çıktı.
Rapora sansür
Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından finanse edilen araştırmanın virüsün nasıl mutasyona uğradığını detaylı olarak açıklayan iki sayfalık bölümünün yayımlanmaması istendi. Ancak bilim kurulundan onay alan hollandalı profesör araştırmayı Science dergisinin son sayısında yayımladı. Prof. Founcier, mutasyona uğrayarak solunum yoluyla insandan insana geçebilen kuş gribi virüsünün on milyonlarca kişinin hayatına mal olabileceğine dikkat çekerek, “Dünya çapındaki uzmanların bu konudan haberdar edilmesi ve gerekli önlemleri bir an önce almaları için araştırmayı yayınladık” diye konuştu.
UZMANLAR NE DEDİ?
‘En korkutucu senaryo’
Mehmet Ali Torunoğlu (Sağlık Bakanlığı Bağışıklama Kurulu Başkanı): “Sahada karşılığı var mı önemli olan budur. Zaman zaman bu tip araştırmalar laboratuvar ortamlarında yapılır. Önemli olan sahada, insandan insana geçtiğini gösteren vakalardır. H5N1 virüsünün insandan insana geçmesi en korkutucu senaryodur. H5N1 hayvandan hayvana geçen bir virüstür, eğer mutasyona uğrar ve normal grip gibi insandan insana geçerse o zaman dünyada büyük ve ciddi bir pandemi başlar. Biz de hızla pandemi alarmı veririz. Son durumla ilgili bizde şu anda bir bilgi yok.”
Dünyaya yayılacak mı?
Prof. Dr. Mustafa Bakır (Marmara Üniversitesi Pediatrik Enfeksiyon Hastalıkları Öğretim Üyesi): “Üç-dört ay önce bu çalışma yapıldı, terörist organizasyonların eline geçmesin diye yayımlanmadı. Anlaşılan laboratuvar ortamında elde virüs yok edildikten sonra açıklama yapılmış. H5N1’in mutasyonlarının bilinmesi çok önemli, hangi mutasyonlar var, dünyaya yayılacak mı bunları bilmek için önemli bir çalışmadır. Bir hastada kuş gribi tespit edildiğinde, hemen yapılacak testlerle o tanımlanan beş mutasyon insana yayılabilecek bir mutasyon var mı diye hızla bakılabilecek ve hemen yayılmasını engellenecek. Kurtarıcı bir çalışmadır. Aynı virüs bir teröristin eline geçerse de felaket olur