Retail News Dergisi, Mayıs 2012 sayısında İstanbul Ticaret Borsası’nın geleceğini ve Türkiye’deki borsa kültürünü masaya yatırdı. RN Genel Yayın Yönetmeni Ali Güler’in moderatörlüğünde gerçekleşen özel oturumda ilginç iddialar ortaya atıldı. Oturuma, Aksu Vital Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Aksu, ÜMTAT Yönetim Kurulu Başkanı Musa Sucu, MÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Kiler Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Kiler ve MÜSİAD Gıda ve Tarım Sektör Kurulu Yön. Kur. Üyesi, Kaanlar Gıda Genel Müdürü Zekeriya Kaan katıldı.
Borsa asli görevini yitirdi.
ITB’nin 1930'ların mevzuatıyla yönetildiği belirtilen oturumda, bir önceki başkanın 53 yıl iktidarda kalması eleştirildi. Borsanın, kayıt altına alabildiği esnaf üzerinden tescil ücreti tahsildarlığı yaptığını söyleyen yöneticiler, Sanayi Odası, Ticaret Odası ve Ticaret Borsası’nın seçimlerinin aynı anda yapıldığına dikkat çekti. Bu durum, iktidarı kaybetmek istemeyenlerin işi yokuşa sürme girişimi olarak değerlendirildi.
Seçim sürecinde garip işler dönüyor.
Seçim sürecinde, borsa üyesi olmayan bazı kişilerin sonradan hızla üye yapıldığını belirten katılımcılar, hayali üyelerin ortalıkta gezdiğini vurguladı. Yönetimi, esnafa haciz götürme konusunda çok keyfi davranmakla eleştiren katılımcılar, bazı dosyaların bekletilip bazılarının jet hızıyla işleme alındığını iddia etti. Tescil ücretinin binde iki olmasının haksızlık olarak nitelendiği oturumda, yapılacak seçim müzakerelerinde bu oranın düzeltilmesi gerektiği konuşuldu.
İşte tartışmada yer alan dikkat çekici söylemler:
“Borsanın kasasında var olan önemli miktardaki paranın, birçok stratejik bölgedeki arazilerin ranta kurban gitme tehlikesi var”
“Son dönemde basına yansıyan konulardan biri de mevcut başkanın şirket çalışanlarının borsa elemanlarını darp etmesi olayına Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın müfettişlerinin el atması ve gerekli tahkikatların yapılması.”
“İşleme konulan dosyaların gecikme cezasının %50 gibi sıra dışı bir rakamla tahsil edilmesine esnaf isyan ediyor.”
“Niğde’deki patates ve soğan üreticileri, ürünlerine pazar bulamadıklarından, borsa da gereken ortamı oluşturamadığından malları elinde kalıp çöpe dökülüyor.”
“Türkiye’nin birçok bölgesinde farklı süt fiyatları var. Bunu düzenlemesi gereken borsa ortada yok.”
“Aynı ürünleri büyük zincir mağazalar da satıyor. Ama borsa buralardan tescil ücreti alamıyor.”
Kim ne dedi?
Ülkemizde 117 tane borsadan aktif çalışan 8-10 tanesi kaldı. Borsalar, güncel gelişmelere ayak uyduramıyorlar ve fonksiyonlarını yitirmeye başladılar
YUNUS AKSU
Türkiye'de bir takım borsalar görevini düzgün yapıyor. İstanbul Ticaret Borsası görevini yapamıyor, sadece tescil ücreti alan bir kurum haline geldi.
MUSA SUCU
Ticaret Borsasının asli görevi ayak oyunları, kavga, siyaset ve tartışma olmamalıdır. Ticaret Borsalarının ticarete, borsaya, çiftçiye ve ilgili insanlara faydalı işler yapması lazım.
ÜMİT KİLER
Ticaret Borsaları günümüzde görevlerinin hiç birini yapamamaktadır. Zaten serbest piyasa ekonomisi çerçevesinde böyle kuruluşlara ihtiyaç da kalmamıştır.
ZEKERİYA KAAN
Ürünlerin standardize edilmesi ve uluslararası hareket kabiliyetine erişmesi için borsaya ihtiyaç var. Bu aracı kurumların güvenilir kamu kurumu olması bu anlamda önemlidir.
YUNUS AKSU
Son İstanbul Borsası Başkanı, ben doğduğumda borsa başkanı olmuştu. Biz 2009'da geldiğimizde borsa başkanlığını bıraktı. Adam 41 yıl borsa başkanlığı yaptı.
MUSA SUCU
Türkiye'de sahte bal konuşuluyor, Ticaret Borsasının ürünü ama İstanbul Ticaret Borsası’nın bununla ilgili açıklaması yok. Bakıyorsunuz peynirle ve sütle ilgili bir çok spekülasyon var.
ÜMİT KİLER
Eğer 30 gün içinde tescil bedelini ödemezseniz ya da o ayı geçirirseniz, ilgili kanuna dayanarak ana bedel üzerine %50 gecikme zammı ekleyerek ve direkt icra emri göndermek suretiyle ödemek durumunda kalabiliyorsunuz.
ZEKERİYA KAAN
Tescil ve kâr merkezli hareket edemezler. Elde ettikleri paraların bir kısmını repoya yatırıyorlar. Bir kısmını kamu kuruluşlarına hibe veriyorlar. Yılda yaklaşık iki bin öğrenciye burs veriliyor. Gayrimenkul alıyor ya da işletiyorlar.
YUNUS AKSU
Ticaret Borsası, 2000‘e yakın üyesiyle tahsilât yapamadığından dolayı davalık… 5.700 kadar üye, tescile tabi miktar ve üzeri kalemlerden oluşan fatura düzenlemediğinden tescil ücreti ödemiyor. Geriye tescil bedeli ödeyen ancak 300 civarında üye kalmaktadır. Ticaret borsalarının kanundan aldığı yetkiyle bir kısım tüccardan topladığı aidat ve komisyonları nerelere ve ne şekilde harcadığı sorgulanmalı. Akabinde kanunun değiştirilmesi suretiyle bu tescil ücreti adı altında (bizce haksız alınan bir vergi) bedellerinin kaldırılması gerekiyor.
ZEKERİYA KAAN
Medyadan:
İstanbul Ticaret Borsası'na şok dava
01.05.2012
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İstanbul Ticaret Borsası yönetim kurulu ve meclis divan başkanlığının görevden alınması için dava açtı.
İstanbul Ticaret Borsası (İTB) şok dava ile sarsıldı. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İTB yönetim kurulu ve meclis başkanlık divanın görevden alınması için İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi'ne dava açtı. Mahkemeye verilen dava dilekçesinde İTB meclis ve yönetim kurulu organlarının tüm uyarılara rağmen kuruluş amaç ve görevlerini ifa etmediği belirtildi.
KAOTİK ORTAM OLUŞTU
Organlarda görev yapanların kişisel amaçlar ile hareket ettiği, organların asli fonksiyolarını ifa etmeyerek kaotik ortamlara sebebiyet verdiği belirtilen dilekçede, "Bakanlık uyarılarının artık kifayetsiz kaldığı anlaşıldığından İTB'nin meclis ve yönetim kurulu organlarının 5174 sayılı kanunun 94'üncü maddesinin birinci fıkrası gereği görevlerine son verilmesi ve yerine yenilerinin seçilmesi istendi.
HERKES BİRBİRİYLE DAVALI
Dava dilekçesinde ayrıca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na intikal ettirilen şikayetlik durumların halen devam ettiği ve düzeltilmesi yoluna gidilmediği vurgulandı. İTB'de var olan anlaşmazlıkların organlarda görevli kişilerin, görev, yetki ve sorumlulukları ile bağdaşmayan, bunların sınırı aşan eylem ve işlemlere devam etmesi yüzünden husumete dönüştüğü belirtilen dilekçede, Genel Sekterin (Esin Kıran) personel üzerindeki otoritesinin zaafa uğratıldığı, borsada işbirliğinin, güvenin ve huzurun kalmadığı bu durumun kaotik bir ortama sebebiyet verdiği kaydedildi. Dilekçede, ayrıca bir kısım personelin Yönetim Kurulu Başkanı (Atilla Sümer), Genel Sekreter ile diğer bazı personel hakkında, Meclis Başkanı'nın da (İslam Ali Kopuz) yönetim kurulu üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunduğunun anlaşıldığı ifade edildi.
HAZİRANA KADAR BİTECEK
Davayı kabul eden mahkeme İTB'ye geçen ay bir yazı göndererek savunma istedi. 94'üncü maddenin birinci fıkrasına göre yargılama basit usule göre yapılacak ve en ay 2 içinde sonuçlandırılacak. Buna göre mahkeme en geç haziran ayına kadar davası tamamlanacak. Dava İTB'nin aleyhine sonuçlanması halinde haziranda yönetim kurulu ve meclis başkanlık divanı seçimi yapılacak. Seçilen yeni meclis başkanlığı ve yönetim kurulu kasım ayında yapılacak İTB seçimlerine kadar odayı temsil edecek.
İTB'e aleyhine yaşanan gelişmede Kontrol ve Tescil Şubesi'nde çalışan Kazım Özdoğan'ın TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'na yaptığı başvuru etkili oldu. Ardından İTB Meclis Başkanı İslam Ali Kopuz ile İTB Başkan Yardımcısı Sadık Erdem'in kavgası mahkemeye taşındı. Erdem, İslam Kopuz hakkında kasten adam yaralama suçlamasıyla 13'üncü Sulh Ceza Mahkemesi'nde dava açtı. Bu gelişme üzerine bakanlık yönetim kurulu ve meclis başkanlık divanının görevden alınması için düğmeye bastı.
Haber agozaydin@hotmail.com
Haber agozaydin@hotmail.com