"İstanbul’da otomobil olmayacak"

Ünlü şehir plancısı ve mimar Rasekh: İstanbul planlamalarında son derece radikal önerilerde bulundum. Türk hükümeti bana özgürlük verdi ve önerilerimi kabul etti. Yeni İstanbul'da otomobile yer yok. Kentin önceliği yaşlılar ve çocuklar olacak.
Ünlü şehir plancısı ve mimar Sidney Rasekh, İstanbul için yapılan planlamalar için son derece radikal önerilerde bulunduğunu, birçok kesimin görüşlerine rağmen Türk hükümetinin bu önerileri kabul ettiğini söyledi.

Ege Sanayici ve İşadamları Derneği tarafından dernek merkezinde organize edilen Kentsel Dönüşüm Konferansı'nda konuşan Rasekh, İzmir'i iki gün inceleme fırsatı bulduğunu belirterek, İstanbul ve İzmir'in farklı kentler olduğunu gördüğünü kaydetti.

Şangay'ın ardından İstanbul'da yeni kent merkezi planları üzerinde çalıştığını ifade eden Rasekh, başarılı kentsel dönüşüm için toplumla uzlaşmak gerektiğini bildirdi.

Kentsel dönüşümün getireceği ümit ve korkuların toplumla paylaşılması gerektiğini dile getiren Rasekh, "Toplumun bir bölümü kentsel dönüşümden korkuyor. Bazıları çok büyük heyecan duyuyor, pozitif düşüncelere sahip. Bazı insanların ise umurunda değil. Bunun için farklı düşünceler arasında bir uzlaşma oluşturmak gerekiyor" dedi.

Rasekh, Vancouver'in, 1980'li yıllarda başladıkları kentsel dönüşüm çalışmaları sonucu "dünyada en kaliteli yaşama sahip kent" seçildiğini belirterek, İzmir ile Vancouver arasında önemli benzerlikler bulunduğunu kaydetti.

Politik gücü bulunmayan İzmir'in, bağımsız düşünen kişilerin kenti olarak göründüğünü ve hep muhalif olduğunu bildiren Rasekh, Vancouver'in de bu özellikleriyle küresel bir kent haline geldiğini ifade etti.

Rasekh, İzmir'e artık 1920'lerin kenti olarak bakılmaması gerektiğini belirterek, "Umarım EXPO 2020'yi kazanırsınız ama bunun için mutlaka stratejik plan yapmak gerekiyor. EXPO'yu kazanmak değil kazandıktan sonra bunu nasıl yapacaksınız, önemli olan bu. Plan yapmazsanız çok para harcarsınız ve başınız dertten kurtulmaz. Eğer kentinizi yeniden inşa etmek istiyorsanız EXPO için çalışın, EXPO'yu kendi hayatlarınıza uygulayamayacaksanız boşa para harcamayın" diye konuştu.

"Türk insanının ruhsal yoksulluğu yok"
Kentsel dönüşümün bir toplumu eşit hale getirmek anlamına geldiğini, aşırı yoksulluğun ortadan kaldırılmasını zorunlu kıldığını anlatan Rasekh, kentsel dönüşüm için kentin yoksul kesimlerinin önemsenmesi ve onlarla birlikte hareket edilmesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Türkiye'de birçok insanın yoksulluk içinde yaşasa da gettolaşmanın görülmediğini ifade eden Rasekh, "Çünkü Türk insanının ruhsal olarak yoksulluğu yok, sadece gelir açısından yoksullar" dedi.
Rasekh, Türkiye'de kentsel dönüşümün Türk değerlerine bağlı olarak gerçekleşeceğini, bu değerlerin muhafaza edilmesinin önemli olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"(Tüm mahalleyi yıkalım) demekle kentsel dönüşüm olmuyor. Bu aşırı uç düşünceler, bu ülke için iyi olmuyor. Ben İstanbul planları için son derece radikal önerilerde bulundum. Herkes bana 'sen aklını kaçırmışsın hükümet senin dediklerini kabul etmez' dedi. Ama şimdiye kadar benim fikirlerimi kabul etti. Nihai ürünü söyleyemem, çünkü henüz tamamlanmadı. Türk hükümeti bana özgürlük verdi ve önerilerimi kabul etti. Son derece uzun araştırmalar yaptım.

Yepyeni tipte bir şehir oluşturacağız, tamamen farklı bir kent olacak. Yeni İstanbul'da otomobilleri istemiyoruz. Yeni İstanbul'da yeşili, sürdürülebilirliği, yenilenebilir enerjiyi teşvik ediyoruz. Deniz kıyısında yol olmayacak. Yeni İstanbul ailelere ait olacak, çocuklara ve yaşlılara ait olacak."

İstanbul için düşünceler

Yeni İstanbul planıyla ilgili Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile görüşmeler yaptığını bildirerek, "Başbakan Erdoğan, yeşil bir kent istiyor. Topbaş ise bir Osmanlı şehrinin tasarlanmasını istiyor. Topbaş'ın bu fikri şehir plancılarını şaşırttı. Osmanlı şehrinin ne demek olduğuna yönelik tartışmalar yapılıyor" ifadelerini kullandı.

Rasekh, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Topbaş aslında yeni şehirle eski şehir arasındaki uyumdan bahsediyor. Yeni gelişmelerin mevcut yapıyla uyumlu olmasını istiyor. Ben öyle bir şehir tasarlamak istiyorum ki bu şehir bir Türk şehri olsun. Mahalle, çok önemli bir kelime. Yeni İstanbul mahallelerden oluşuyor, son derece farklı mahalleler. Yeni İstanbul mahalle konseptine göre yapılandırılmış olacak."

Rasekh, Maslak'ın, Türkiye için çok kötü bir örnek olduğunu, bir Türk kenti değil kötü bir Florida kopyası olduğunu, yeni İstanbul'da böyle bir plana yer olmayacağını anlattı.

Rasekh, İzmir'in çevresinde ağaçsız dağlar bulunduğunu, bunların ormanlaştırılması için planlamalar yapılması gerektiğini belirterek, İzmir'in suyuna ve denizine de sahip çıkması gerektiğini sözlerine ekledi.