AYVANSARAY YENİLEME PROJESİNDEKİ KÖTÜ KOKULAR
Fatih belediyesi web sitesinde yayınlanmakta olan 1/1000 lik imar planları halkı yanıltmaya devam ediyor. Halen tartışam konusu olan Ayvansaray Türk mahallesi proejsinde mülk sahiplerine 6.50 metre müsaade verilirken ve belediye web sitesinde aynı şekilde bilgi yayınlanırken Şener grupa ait inşaat şirketine verilen müsaadenin 9.50 metre olması TMMO mimarlar odası basın bildirisinde beayn edildiği gibi Bu oyun imar suçu değil adi suçtur ithamına sebep olmuştur
Ayvansarayda Müteahhite 3 kat ev sahiplerine 2 kat inşa müsadesi geri tepti
Mahalle aynı, ada aynı, parsel aynı. Onay tarihi ve karar numarası bile aynı... Tek fark, irtifa hakkı. Bina sahibiyseniz 2 kat, müteahhitseniz 3 kat izin veriliyor. Osmanlı Türk mimarisinin kalbi Fatih Ayvansaray'da adamına göre avan proje sunuluyor.
Ayvansaray'da Bakanlar Kurulu tarafından yenileme alanı ilan edilen bölgede Fatih Belediyesi tarafından avan proje oyunu oynanıyor. Bu oyuna İstanbul 2 Numaralı Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulu da alet edildi. Mahalle girişindeki tabela dahil hemen her yerde 01.06.2010 tarih ve 1604 nolu karar ile Yenileme Alanları Koruma Kurulu'nca onaylanan bir avan projeden söz ediliyor. Tüm projeler bu onaya göre yapılıyor.
Ancak bu proje vatandaşa başka müteahhide başka. Mahalleli yenileme alanında direnip ''Yenilemeyi kendim yaparım" deyince vatandaşın önüne sürülen avan projede kat yüksekliği 'h: 6.50', yani 2 kat. Ancak uygulama yapacak olan müteahhit için ikinci avan proje devreye giriyor kat yüksekliği 'H: 9.50', yani 3 kat.
Tarih iştah kabartıyor
İki farklı avan projenin hazırlandığı Ayvansaray neden rant kapısı olarak görülüyor?
Bu sorunun cevabı semtin sahip olduğu tarihi dokuda yatıyor. Çünkü bu bölge Osmanlı Türk mimarisinin en önemli örneklerini içinde barındırıyor. 'Türk Mahallesi' olarak da bilinen bu bölge Haliç surları ile kara surlarının birleştiği en uç noktada yer alıyor. Bizans döneminden kalma Blaherne Sarayı kalıntılarına da ev sahipliği yapıyor.
Üst tarafında Anemas Zindanları'nın olduğu bölge turistlerin uğrak noktası. Yenileme alanında toplam 69 parsel bulunuyor.
Bu parsellerden 4'ü anıt eser, 15 tanesi ise sivil mimarlık örneği kapsamında tarihî eser. Bu yapılar koruma altına alındı. Mahallede 81 aile yaşıyor. Toplam 149 hissedar bulunuyor. Belediyenin "Kendine özgü olacak" dediği proje için ayırdığı bütçe ise 30 milyon TL.
Fatih ilçesi Ayvansaray Mahallesi'nde 2672, 2867,2868 ve 2869 No'lu adalar Yenileme Alanı olarak 03.04.2006 tarihinde 2006 / 10299 sayı ile Bakanlar Kurulu'nca onaylandı. Daha sonra bölgenin önce bir avan projesi yapıldı. Bu projeyi Koruma Kurulu 01.06.2010 tarih ve 1604 no'lu karar ile onayladı.
Şener Grup adına Altınboynuz Turizm İnşaat şirketi 16 adet eski binanın röleve-restorasyon-restitüsyon çalışmaları ile 32 adet yeni bina yapılması için ihaleyi aldı.
Fatih Belediyesi resmi sitede avan projeyi şöyle tarif ediyor: ''Projede bölgenin kentle kurmuş olduğu ilişkiler korundu, sokak dokusu ve sürekliliği devam ettirildi. Yeni cephelerde Tarihi Yarım Ada (Fatih ) 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı plan notlarında B-II-A-2'de belirtildiği gibi 6.50 m irtifa korundu ve tescilli yapılarla yan yana gelme durumunda orijinal saçak altı yüksekliği göz önünde bulunduruldu.''
Bir intihar girişimi
Şener Holding mahallede parsel toplamaya başladı. Evlerini vermek istemeyenlere parselleri yeşil alan yapılmakla ağır faturalar ödemekle tehdit edilmeye başlandı. Fatih Belediyesi evlerin elektriğini, suyunu kesti. Hatta mahallenin simgesi İsmet Hezer baskılara dayanamayarak intihara kalkıştı.
Tarım ilacı içerek intihara kalkışmadan önce savcıya bir mektup bırakan Hezer, "Sayın Savcı Bey, sana bir suçu bildireyim" dedi. İntiharından firma yetkililerinin sorumlu olduğunu yazdı. Hezer mektubunda iki isim vererek "Hesap sormasan da bunların ifadelerine başvurmazsan, yine sana hakkımı helal etmem. Çoluk çocuklarımı ve seni Allaha emanet ediyorum" dedi.
Radikal yazdı kepçe durdu
Bu baskılar devam ederken inşaat şirketi bir gün izinsiz şekilde iş makineleriyle araziye girdi. Ne müzenin ne de Koruma Kurulu'nun haberi vardı. Radikal 26 Mart 2011 tarihinde kepçelerle operasyon yapıldığını duyurunca inşaat durdu.
Ancak asıl skandal sonradan ortaya çıktı. Vatandaşın zorla, baskıyla kandırıldığı biliniyordu ama sahte bir projenin olduğu kimsenin aklına bile gelmemişti. Bu nasıl ortaya çıktı?
Kendi evini yapmak isteyen bir vatandaş, Ayvansaray Mahallesi 2869 Ada 12 Parsel'deki yerinde uygulama projesini hazırlayabilmek için ada bazında onaylanan avan projeyi talep etti. Fatih Belediye Başkan Yardımcısı Talip Temizer imzalı 15.12.2011 tarihli şu cevap verildi:
''Bakanlar Kurulu Kararı ile Yenileme Alanı ilan edilen bölge için hazırlanan Avan Proje, Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından 01.06.2010 tarik ve 1604 nolu karar ile onaylanmıştır. 2869 ada 12 parselin yenileme alanında kalması nedeni ile; Kuyu Sokak'tan 1.21 m. geri çekilecek H: 6.50 irtifa almaktadır. Talep ettiğiniz 2869 ada 12 parselin bulunduğu alana ait vaziyet planı ve cephe görünüşleri yazımız ekindedir.''
Bu bilgi dahilinde vatandaş Koruma Kurulu'na müraacat etti. Ancak Kurul'dan kendisine farklı bir avan proje olduğu söylendi. Bu kez Fatih Belediyesi İmar Müdürlüğü'ne başvurdu. İmar Müdürlüğü'nden verilen bilgi de farklıydı. Fatih Belediyesi Başkan Yardımcısından tam 45 gün sonra İmar Müdürlüğü 26.01.2012 tarihinde şu cevabı verdi:
''Avan proje Yenileme Alanları Koruma Kurulu tarafından 01.06.2010 tarih ve 1604 no'lu karar ile onaylanmıştır.2869 Ada 12 parsel onaylı avan projeye göre konut alanında kalmakta olup Kuyu Sokak'tan 1.66 m geri çekilerek H: Zemin + iki normal kat itifa almaktadır. Uygulama avan projeye uyularak yapılacaktır.''
Şoke eden yanıt
Fatih Belediyesi aynı parsel için 2 ayrı avan proje gösteriyor. Onay tarihleri, karar sayıları aynı olan ancak kat irtifaları farklı olan 2 ayrı proje. Peki bu nasıl oldu? Koruma Kurulu aynı kararla 2 ayrı avan projeyi nasıl onaylamış olabilirdi? Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bu soruların cevaplarını sorduk.
İşte aldığımız cevap: ''Bakanlığımıza İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray Yenileme alanına ilişkin olarak iletmiş olduğunuz bilgi talebi hakkında gerekli araştırma yapılmıştır. İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray Mahallesi 2672, 2867, 2868, 2869 no'lu adaları kapsayan Yenileme Alanına ait avan projenin (1/500 ölçekli Vaziyet Planı, 1/200 ölçekli Planlar ve siluetler) mülga Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 01.06.2010 tarihli ve 1604 sayılı kararı ile onaylandığı, Mülga İstanbul Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 01.06.2010 tarihli ve 1604 sayılı kararı ile onaylanmış olan avan proje kapsamında bulunan 1/200 ölçekli siluetlerde 2869 ada, 12 parselin zemin+2 olarak önerildiği bunun dışında mahya saçak kotu veya başka herhangi bir kot belirtilmediği ifade edilmiştir.''
Bu cevap açıkça ortaya koyuyor ki Koruma Kurulu bu parsel için 3 kat izni vermiş. Fatih Belediyesi ise vatandaşa 2 kat gösteren ve nereden çıktığı henüz anlaşılamayan sahte avan projeyi gösteriyor; evlerini müteahhit firmaya satsınlar diye...
TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
Ayvansaray Türk Mahallesi kentsel ölçekli proje tasarımında dikkate alınan en önemli kriter buranın tarihi bir kimliğinin olması ve geleneksel Türk Mahallesi olma özelliklerine koruması. Bu kriterler çerçevesinde tasarım aşamasında buranın tarihi dilinin ön plana çıkarılması, Türk mimari ve kültürel kimliğinin korunması ve buranın uluslar arası çerçevede sanatsal ve kültürel etkinliklerin yapıldığı Sultan Ahmet Turizm aksına alternatif bir turizm aksı haline getirilmesi amaçlanmıştır.
Ayvansaray Fatih ilçe sınırları içinde yer almaktadır. Kara ve haliç surlarının Haliç kıyılarında buluştuğu yerde konumlanmıştır. Bu semt Tekfur sarayı civarlarından başlayıp, Ivaz Efendi Cami’ni, Herakleios Surları’nı Anemas Zindanları’nı, Blekherna Kilisesi ‘ni, Cabir Camii’ni ve Lonca, Karabaş gibi mahalleri içine alarak Balat’a kadar uzanır.
Blakherna Kilisesi ve Ayazma ‘nın varlığı nedeniyle semt, Ortodoks Hıristiyanlar için her zaman önde gelen uğrak yerlerinden biri olmuştur. Diğer yandan, Arap Kuşatmaları sırasında surlar önünde şehit düşen sahabelerin mezarlarının buralarda bulunması sebebiyle, Müslümanlarca da önemli bir semt halini alır.