Hedef 2013 yılı için, 1 Milyon Bez Torba
Tüm dünyada yasaklanmaya başlayan naylon poşet kullanımı konusunda Türkiye’de önemli adımlar atılıyor. Geçtiğimiz gün gerçekleşen 2. Perakende Zirvesi, çevre konusunda kaydadeğer bir gelişmeye ev sahipliği yaptı. Perakende sektörünün liderleri, Retail News’in kamuoyuna duyurduğu “Engelli Üretsin Doğa Kazansın” isimli projeyi destekleme kararı aldı.
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD) ve Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) tarafından yürütülecek olan ve Retail News’in desteklediği proje kapsamında, engelliler bez alışveriş torbaları üretecek ve bu sayede önemli bir istihdam sağlanacak. Proje önce İstanbul ve Marmara bölgesinde başlayacak ve tüm Türkiye’ye yayılacak. TOFD bünyesinde var olan atölyelerde istihdam edilecek engelli vatandaşlar, bez torba üreterek hem ekonomiye hem de çevreye katkı verecek.
Proje boyunca genç kuşakların konu hakkındaki duyarlılıklarını artırmak için Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği sağlanarak okullarda naylon alışveriş torbalarının yarattığı çevre felaketleri konusunda seminerler düzenlenecek. TPF bölge temsilcilikleri, bez torbaların mağazalarda ve AVM’lerde kullanılması ve kasalarda tüketicilere verilmesi için destek verecek.
Perakende Zirvesi, bünyesinde her yıl farklı bir sosyal sorumluluk projesi ortaya konuyor. Geçtiğimiz yıl zirvede TPF önderliğinde Van'ın Erciş ilçesinin Gözütok Köyü’ne iki derslikli bir okul yaptırılması kararı alınmış ve okulun açılışı geçtiğimiz Ekim ayında gerçekleşmişti.
Türkiye’de naylon poşet kullanımı
Naylon poşet kullanımı tüm dünyada 1982’de, Türkiye’de ise 1980’ler sonunda başladı. Bu alışkanlık zaman içinde bir uygarlık göstergesi gibi kabul görüp yaygınlaştı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi verilerine göre, İstanbul’da günde 10.000 ton üzerinde çöp üretiliyor. Üretilen bu çöpün yaklaşık yüzde 10'luk bir kısmını naylon poşet ve diğer plastikler oluşturuyor.
Bez torbalar neden avantajlı?
Bir naylon poşet ortalama 12 dakika kullanılırken doğada çözünebilmesi için en az 500 yıl en çok 1000 yıl geçmesi gerekiyor. Bir ton plastik poşet tekrar kullanıldığında 11 fıçı benzine denk enerji tasarruf edilebiliyor. Poşetler denize atıldığında deniz canlıları için büyük bir tehdit haline geliyor çünkü pek çok deniz canlısı poşetleri yutarak ölüyor. Haftada iki torba daha az kullanmak, yılda çöpe en azından 1000 torba daha az atılmasını sağlıyor. Doğa dostu bez torbalar ise çok kullanım özellliği ile ön plana çıkıyor. Organik malzemeden ve sağlığa zararı olmayan boyalarla üretilen torbalar hem dayanıklılık hem de tasarım zenginliği açısından daha fonksiyonel bir kullanım imkanı sunuyor. Alışveriş dışında farklı ürünleri taşımak için de kullanılabilen torbalar aynı zamanda firmalar için reklam mecrası olarak kullanılabiliyor.
Dünyada naylon poşet kullanımı
Naylon poşet kullanımı hem gelişmiş ülkelerde hem de sosyal ve ekonomik anlamda geri kalmış ülkelerde dahi sınırlanıyor ya da yasaklanıyor.
Fransa: Paris'te naylon torba kullanımı 2009 yılında yasaklandı. 2011 itibarıyla ise Fransa'nın bütün şehirlerinde yasaklanması planlanıyor.
İtalya: 1 Ocak 2011 itibarıyla naylon torba yasaklandı.
ABD: ABD'nin New York kentinde de Şehir Konseyi 5 bin ve daha fazla metrekareden büyük ya da beşten fazla şubesi olan mağazalar için plastik torba geri dönüşüm kutusu yerleştirme zorunluluğu getirdi. Ayrıca tüm şehirde geri dönüşümü olmayan plastik poşet kullanımını yasakladı. Poşetlerin yanına, 'Geri dönüşüm sistemine katılmak için bu torbayı geri getirin' yazmak zorunlu kılındı. Naylon poşetler, San Francisco, Oakland ve Kaliforniya'da alışveriş merkezleri ve eczanelerde kullanılmıyor.
Hindistan: Yeni Delhi ve Bombay başta olmak üzere, dört bölgede naylon torba kullanımı yasaklandı.
Tayvan: Naylon poşetin yasaklanmasının yanı sıra plastik çatal-bıçak kullanımı da yasaklandı.
İrlanda: Naylon torba kullanmak isteyen, 20 cent vergi ödüyor. Uygulama poşet kullanımını azaltıyor.
Kenya: 2008 itibarıyla tüm ülkede naylon poşet kullanımı yasaklandı.
Güney Afrika: İnce torba yasak, geri dönüşümlü olanlar serbest.
Ruanda: 2008 yılından itibaren naylon poşet kullanımı bütün ülkede yasaklandı.
Çin: Naylon poşetleri ücretli yaparak her yıl 37 milyon fıçı petrol tasarrufu gerçekleştiriyor.
Uganda: İnce naylon poşetler yasaklanırken, kalın poşetler ise vergi ödenerek kullanılabiliyor.