Üretim yerine tüketime dayalı ekonomik modeli tercih eden Türkiye, tıkanan büyümeden ders çıkarmıyor. “Tüketim üsleri” olan AVM’lerin giderek yaygınlaşması hem esnafın belini büküyor, hem de tasarruf etmek yerine tüketmeyi özendiriyor. Bugün itibariyle 103 AVM bulunan İstanbul’da, 2018 sonuna kadar 31 yeni AVM daha açılacak ve İstanbul’un taşı toprağı AVM olacak!
24 Şehirde Yok ama hızla yayılıyor!
özellikle kısa yoldan para kazanmak isteyen yabancı sermayenin başını çektiği AVM yatırımları ekonomideki durgunluğa rağmen hız kesmiyor. Türkiye genelinde yıl sonuna kadar en az 7-8 tane daha AVM açılması öngörülüyor. İstanbul’da şu anda 103 AVM bulunurken, 2018 sonuna kadar bu sayının 134 olacağı belirtiliyor. 2015 yılı rakamlarına göre, Türkiye’de toplam alanı 10 milyon metrekareye ulaşan 344 alışveriş merkezi yer alıyor ve 77 yeni AVM’nin de inşaatı sürüyor. 2018 yılı itibariyle toplam 421 alışveriş merkezine ulaşması beklenirken, Türkiye’de 24 şehirde henüz AVM bulunmuyor.
Kapitalizmin öncü birlikleri
AVM’lerin kangren haline gelerek esnafın yarası olduğuna dikkat çeken Esnaf ve Sanatkârlar Derneği Genel Başkanı Mahmut Çelikus, “Avrupa’da AVM’ler ile ilgili düzenlemeler var. Çalışma saatleri düzenlenmiş. Türkiye’de maalesef bu yok. AVM’ler ile ilgili esnafımızı koruyacak önlemler yok. Esnafımız açık pazar haline gelmiş durumda. Esnafımızın bunlarla rekabet etmesi mümkün değil. Çok büyük sosyal yaralar var. Bunlar kapitalizmin öncü birlikleri. Sadece kültürel ve sosyal yapımızı bozmakla kalmıyorlar. Renk, müzik ve çeşitli tekniklerle insanları robot haline getirerek, tüketim canavarı yapıyorlar. Esnafımız bu konuda ciddi sıkıntı içerisinde” şeklinde konuştu.
AVM’ler milli mesele
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, AVM’lerin yüzlerce esnafı perişan ettiğini belirtti. AVM’lerin yerli üretime zarar verdiği için milli mesele olarak ele alınması gerektiğini dile getiren Palandöken, “Bunlar üretim merkezi ya da fabrika değil. Esnaf açısından haksız rekabet meydana geliyor. Bir diğer boyut ise; şehrin görsel kirliliği haline geldiler” dedi.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkan Yardımcısı Avi Alkaş, Ramazan’ın AVM ziyaretçi sayısını yüzde 8-10 kadar artırdığını, özellikle bu rakamın hafta sonları daha da yükseldiğini dile getirerek, artık sadece ailelerin değil, şirketlerin de AVM’lerin içindeki restoranlarda iftar vermeye başladığını, bunun da AVM’ler içindeki yemek bölümlerine ayrılan payı ve ilgiyi artırdığını kaydetti.
Kapanan AVM’lere de değinen Alkaş, bunun bir doğal sonuç olduğunu, açılan AVM’ler gibi kapanan AVM’lerin de olacağını belirterek, “Doğru planlanmayan, konumlandırılmayan ve doğru mağaza karmasıyla kurgulanmayan AVM’ler batmaya mahkum” dedi.
Alkaş, son 10 yılda bu konumlandırma hatalarından dolayı Türkiye genelinde 10-12 kadar AVM’nin kapandığını hatırlatarak, kapanan AVM’lerin ağırlıklı olarak Beylikdüzü’nde görüldüğünü belirtti.
77 Yeni AVM’nin İnşaatı Devam Ediyor
Alkaş, 2015- 2016 arasında İstanbul’a yeni AVM’ler geleceğini, özellikle 3. havalimanının açılışından sonra o bölgede büyük AVM’lerin faaliyete geçeceğini ifade ederek, “Türkiye genelinde 2015 sonuna kadar en az 7-8 AVM daha açılacak” değerlendirmesinde bulundu. İstanbul’da 103 AVM bulunduğunu belirten Alkaş, “2018 sonuna kadar 31 yeni AVM daha açılacak ve toplam sayı 134 olacak” dedi.
Avi Alkaş, 2015 yılı birinci çeyrek rakamlarına göre, Türkiye’de toplam alanı 10 milyon metrekareye ulaşan 344 alışveriş merkezi bulunduğunu belirterek, “Mevcut durumda, 77 yeni alışveriş merkezinin inşaatı devam ediyor. Türkiye’de henüz alışveriş merkezi olmayan 24 şehir bulunuyor” dedi.