"Günümüzde sanat kapitalizmin yoğun baskısıyla bir endüstri haline gelmiş üst yapıda en ciddi manipülasyon aracı olmuştur"
Sanatçı Cevdet Bağca ile aşkı, sanatı ve günümüz sanat anlayışının çizgisini
konuştuk:
Birçok yazar " sanat aşktan doğar ve baskıyla büyür" diyor. Sanat gerçekten baskıyla mı doğar yoksa özgür ortamda sanat daha mı çok özgürleşir?
Cevdet Bağca: Evet sanat aşktan doğar tabi ama aşkı tarif ediş biçiminizde yeni bir tartışma başlatır. Aşk nedir bu da herhalde uzun zaman gerektiren bir tartışma başlatır ama bana sorulan bir soruya yanıt verdiğim için biraz subjektif değerlendireceğim. Ben aşkın tarif edilmesinin herkese göre ve herkesçe farklı olması gerektiğine inanıyorum ve kendimce bir bütün olarak insana, yaşama ve doğaya pozitif bir yoğunluk hali olarak yaşıyorum bu da üretimimi yazdığımı çizdiğimi etkiliyor. Ayrıca insan insan, insan yaşam ,insan doğa ilişkilerindeki tüm haksızlık ve adaletsizliklere karşı durmayı da bu aşk tarifimin merkezine koyuyorum. Evet, bence aşk ve sanat ilişkisi vardır ve değerlidir.
Baskıyla büyür kısmı biraz sorunlu. Elbette baskı altında büyümesi özgürlük alanı yaratma çabasıdır. Bu tarifin kendisi bile özgürlüğün baskıdan daha değerli bir yaratma eşiği olduğuna işaret eder ve buna gönderme yapar.
Günümüz sanat anlayışını ve günümüz sanatçılarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cevdet Bağca: günümüzde sanat kapitalizmin yoğun baskısıyla bir endüstri haline gelmiş üst yapıda en ciddi manipülasyon aracı olmuştur. Çünkü sanatın dili ve yaşama etkisi muazzamdır o yüzden egemenler bu alanı bir sömürü aracı haline getirip sanatı metalaştırmışlardır. Bu yüzden ilerici sanat hep baskı altındadır. Bu durum bizim ülkemiz gibi ülkelerde daha kaba baskılara, saldırılara ve cezalara yol açabilmektedir. Çünkü onlara göre sanat, iktidarların devamı için propaganda malzemesidir. Buna karşı tavır takınanlar hep suçludur. Bu yüzden yasaklar, cezalar, hakaretler hiç bitmez ilerici sanatçılara ve sanat alanlarına. Bu durum çok dramatik bir gerçekliktir, çarpıcıdır. Ama yaşam ve insana duyulan umut, inatla yeni ve değerli şeyler üretmeyi zorunlu kılar ve her baskı dönemi önce baskıya kafa tutan asi sanatçılar yaratır. Bu iyiyle kötünün, geceyle gündüzün kavgası gibi hep sürer. Yani umut oldukça sanat direnir.
Sizin tabirinizle benim jenerasyonum dediğiniz o dönemdeki sanatla yaşadığımız dönemdeki sanat arasında ne gibi farklılıklar görüyorsunuz?
Cevdet Bağca: Benim jenerasyonumdan kastım çok demokratik ortamlarda yetişmiş kuşak olduğumuzdan değil. 12 Eylül’ den hemen önce bu ülkenin geldiği aydınlanma dönemi diyebileceğiz bir dönemden, o dönem gelişen bütün sanat dallarından beslenme şansımız olduğundandır. Tüm politik birikimlerden yararlandığımızdandır. Yoksa sonrası 12 Eylül ve zor yıllardan da payımıza düşeni aldık. Yani biriktirdikleriniz üretiminizi muhakkak etkiler. Bu anlamda kurduğum bir cümleydi.
Günümüz ve sanat. Zor ama umudum var ya da umudumuzu susuz bırakmayalım.
Albümlerinizin isimlerinin anlamı nedir?
Cevdet Bağca: Albüm isimleri şarkı ismi olmasın diye düşünürüm hep. Albümün tamamını yansıtsın ruhunu falan işte. Benim albüm isimlerim beni besleyen ve bence şeyler ilgi çeksin diye değil o isimleri koymasam gebereceğim cinsten şeyler uzun mevzu bakarsın bir gün onları söyleşiriz.
Sevdenur Namalan