İş sağlığı ve güvenliği konusunda son yıllarda Ülkemizdeki gelişmeleri ve değişimleri takip ediyor; görüş ve önerilerimizi her platformda ilgili makamlarla paylaşıyoruz. Ancak son zamanlarda yaşanan acı olaylar göstermektedir ki, gelinen nokta arzu edilen seviyede değildir. Başta Hükümetimiz olmak üzere tüm tarafların, iş sağlığı ve güvenliği konusunda üzerine düşeni yapması amacıyla bu bildiriyi kamuoyuyla paylaşıyoruz.
Güvenli çalışma ortamı, iş barışı ve verimliliğin olduğu kadar hızlı ve sağlıklı kalkınmanın da ön şartıdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde iş sağlığı ve güvenliği, toplumsal kalkınmanın belirleyici unsurları arasında yer almaktadır. Çünkü iş kazaları ve meslek hastalıkları sonuçları itibariyle insan hayatını ve sağlığını tehdit etmesinin yanı sıra işletmeleri de ağır faturalara mahkûm etmektedir. İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu gerek maddi ve gerekse manevi kayıplar, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabaları önünde önemli bir engel teşkil etmektedir. Ödenmesi gereken fatura ise bu ülkelerin GSMH’nın önemli bir bölümünü teşkil etmektedir. Bunun yanında kaybedilen hayatların hiçbir değerle ölçülemeyeceğini de unutmamak lazım.
Türkiye’nin iş kazalarında uluslararası sıralamalarda ön sıralarda yer alması Milli bir utanç kaynağıdır. Dramatik olanı, artık faciaların kanıksanır olması. İnsanlar ağıt yakarken “her işin bir riski var, yapacak bir şey yok”, “bu işçilerin kaderi” mealindeki cümlelerikabullenmek ne vicdana ne de manevi değerlere sığar!
Ayrıca oranları oldukça yüksek bazı işverenlerin yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve uygulama yönetmelikleri bazında “kanunun yürürlüğe girmesi ertelense iyi olur, nasıl yapsam da teftişlerden kurtulabilsem, en asgari ne yapabilirim” kaygısıyla hareket etmelerini esefle karşılıyoruz. Hâlbuki iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarında mevzuat %20’lik bir paya sahiptir. Bir başka deyişle mevzuat en asgariyi belirler, insana değer veren işverenler asgarinin de üstüne çıkıp daha güvenli çalışma ortamları oluşturmak için gayret göstermelidirler. Böylece hem mevzuat sorumluluklarını yerine getirecek hem de kendilerine değer verilen çalışanlarının verimli çalışmalarıyla kazançları ve yatırımları daha da artacaktır.
Bunun yanında güvenli yaşam kültürünün toplumun tüm kesimlerinde bir yaşam tarzı haline gelmesi için gerekli kültürel değişimin sağlanması amacıyla devleti, eğitimcileri, işvereni, çalışanı ile tüm tarafların üstün bir gayret içerisinde olmasını bekliyoruz. Gelecekte iş sağlığı ve güvenliği alanında iyi bir ülke olabilmek için, anaokulundan başlayarak eğitim sistemimizin her aşamasında iş sağlığı ve güvenliği bilinci işlenmeli, özellikle teknik fakülte ve mühendislik bölümlerinde ders olarak okutulmalı; hatta iş güvenliği mühendisliği bölümleri açılmalı, bu konuda akademik çalışmalar teşvik edilmelidir.
İşletmelerde, üretimde, kar oranları, maliyetler, hizmetin zamanında ulaştırılması mutlaka önemli; ama daha önemli bir husus var ki o da insan hayatı...
Saygılarımızla,
Mimar ve Mühendisler Grubu