Şimdi iki ülke arasında ekonomik ve kültürel işbirliği adımları atılıyor. Bir davet üzerine Rusya’nın başkenti Moskova’ya giden Muhammed Taşçılar izlenimleri. Türkiye ile Rusya arasında vizelerin kaldırılmasıyla Türkler Rusya’ya akın ediyor. Türk Cumhuriyetlerinin vatandaşları, Moskova’da söz sahibi. İlginç gelebilir İngilizce bilen kimseyi bulamazsınız. Ama Azeri, Kazak, Özbek Türkleri ile rahatlıkla anlaşabilirsiniz. Moskova’da Türkler bu yönden çok rahat.
Doğu Avrupa ile Kuzey Asya'ya yayılmış olan Rusya Federasyonu 17 milyon km²'lik yüzölçümü ile dünyanın en geniş ülkesi. 150 milyon nüfusu olan Rusya’da 60 etnik grup yaşıyor. Sovyet rejimini halen Rusları etkiliyor. Yüzleri soğuk ve korku dolu.
15 milyon nüfusu olan başkent Moskova, hem Rus Ortodoks Kilisesinin merkezi hem de Rus sanat ve mimarisinin toplandığı yer. Kızıl Meydanda toplanan turist gruplarına dikkat ettiğinizde, çoğunluğun Rusya dışından gelen yabancılardan ziyade Moskova dışından gelmiş Rusları görürsünüz.
Moskova son yıllarda hızlı bir şekilde gelişmiş. Komünizm sonrası dinamizm ve değişim inanılmaz boyutta olmuş. Moskova’da yollarda lüks otomobilleri ve her köşe başında Avrupalı markaların görkemli mağazaları ile şık ve pahalı restoranlarını görürsünüz. Hemen hemen her köşede bir Mc Donald bulmak mümkün. Ancak Merkezden uzaklaştıkça gelir dağılımının ne kadar bozuk olduğunu ve yoksulluğun yaygınlığını gözle görülür bir şekilde anlıyorsunuz. Bir Polis memuru 700 dolar aldığı Rusya’da gelir düzeyi oldukça düşük. Moskova’da 1 ev kirası 1500 dolar. Günlük olarak evini kiraya verenler 100 dolar istiyor. Şehir merkezindeki 3-4 yıldızlı otel fiyatları 200 ile 400 dolar arasında değişiyor. Memurlar rüşvetle geçimlerini sürdürürken, vatandaşta vergi kaçırarak hayatta kalmanın yollarını arıyor. Hemen hemen her ülkede alıştığımız Türk markalarını Moskova’da hiç görmedik. Moskova’da görkemli binaların içindeki alışveriş merkezlerinde Avrupa ve Amerikan ürünleri bulunuyor. Yahudi işadamlarının güçlü olduğu Rusya’da siyasette de söz sahibi.
Putin direniyor
4 Mart’ta yapılacak seçimler öncesi Putin 2 rakibine karşı direniyor. Komünist Parti Genadi Zyuganov ve Milyarder Yahudi işadamı Mikhail Prohorovh’u karşı geniş halk desteğini alan Başbakan Vladimir Putin anketlerde %45 oy çıkıyor. Ruslar Putin’i demokrasi ve ekonomiyi düzeltmesi için destek veriyor. Rusya’da eski Komünist rejimin izleri henüz silinmemiş. Komünist Parti’nin iktidarından sonra boşluğa düşen Ruslar, kapitalizmi sevmedi. Eskiden tek düzen yaşayan Ruslar aç kalmıyorlardı ama zenginde değillerdi. Şimdi çok zengin ile çok fakir arasında uçurumlar var. Aile hayatı olmayan Ruslarda komşuluk ilişkileride zayıf, Yüzlerce dairesi bulunan apartmanlarda yaşayan Ruslar apartman önünde içinde olayı görseler dahi müdahale etmiyorlar. Polisi aramıyorlar pencereden dahi bakmıyorlar. Komünist rejim döneminden kalma alışkanlıkta “Hiç birşeye karışma” mantığı hakim. Geçim derdi Komünist Parti’nin oylarını arttırsa da gençler Putin’i destekliyor.
Rusya’da aile hayatı da değişik. Çocuklar 18 yaşından sonra ailesi ile kalmıyor. Ailede kalmasını istemiyor. Çoğunluğu anne baba ayrı olan ailelerde sahipsizler sokaklarda yaşıyor.
Cemaatler Gözde
100 yıla yakın Dinsiz yaşamın hakim olduğu Rusya’da son yıllarda din önemli bir olgu. Ortodoks Hristiyanlarının merkezi olan Moskova’da İslam hızla yayılıyor. Bunu en büyük nedeni Hristiyan din adamlarının ateizme meyilli olması ve kendi dinlerini yaşamaması. Buna karşılık Müslümanlar özellikle Türkiye ve Arap dünyasından gelen Müslümanlar daha samimi. Müslümanların samimiyeti Rusları yakınlaştırmış. Kur’an kursları hızla çoğalırken, özellikle gençler İslam’a daha yakın. Moskova’da başörtülülerin sayısı oldukça fazla.
Moskova’da Trafik Rezaleti
Çok görkemli metro olmasına rağmen insanların çoğu otomobil kullanıyor. Tramvayların sürekli arızalandığı Moskova’da trafik adeta işkence. Soğuk ve yavaş giden Tramvaylardan birisi arızalanınca peş peşe diğerleri de duruyor. Moskova’nın tarihi merkezini bir çember gibi dolaşan ve gittikçe genişleyen üç tane otoban bulunuyor. Kenti çevreleyen en dıştaki halka otobanın uzunluğu 110 km ve oniki şeritli. Planlı bir kent olması nedeniyle diğer caddeleri ve sokakları da geniş. Ancak bu geniş yollara ve otobanlara rağmen karayolu trafiği felaket durumda. Her saatte her yol kalabalık, arabalar üst üste. Kentin merkezinde arabanızı park edecek yer yok. 11 kilometrelik bir yolu 4 saatte alabildik. Trafik oldukça sorun olmasına rağmen kimse kornaya basmıyor. Yılların verdiği bir alışkanlıkla herkes sırada bekleyebiliyor. Trafik ışığı oldukça az. Bir yaya yaya geçidine yönelince sürücüler hemen frene basıp yayanın geçmesini bekliyor. Kent öyle bir düzenli yapılmış ki yollar 3 çember şeklinde ve 6 şerit. Bir noktadan çıkıp aynı istikamete giderseniz yine hareket ettiğiniz noktaya geliyorsunuz.
Metro Sanat Müzesi gibi
Moskova metrosu 10 hat ve 180 istasyondan oluşuyor. Günde 10 milyon yolcu taşıyor. Bu rakamlar Londra ve New York metrolarını aşan rakamlar. 1930’lu yıllarda yapımına başlana Moskova Metrosu başlı başına bir sanat yapıtı. 1960’lı yılların sonunda Metro sorununu çözen Ruslar her metronun girişine yapıldığı tarihi yazmışlar. Metro istasyonlarının salonları ve platformları; gösterişli avizeleri, heykelleri ve mozaikleriyle minyatür sarayları andırıyor. Metro mu müze mi? kararsız kalıyorsunuz. Ayrıca oldukça işlek ve işlevsel bir metro ağına sahip. Moskova’da güvenlik sorunu kente dışarıdan gelenleri endişelendiriyor. Kentin hemen her bölgesinde 4-5 kişi önünüzü kesip sizi soyabilir. Moskovalılar bunun sebebini Polise bağlıyor. Polis az para aldığından rüşvetle veya bu hırsızlarla işbirliği yaptığını iddia ediyor. Özellikle Trafik Polisleri her an bir aracı durdurup 100-200 ruble rüşvetle işinizi bağlayabiliyor. Vergi düzeni olmayan Rusya’da Vergi Polisi size her an bir sebepten dolayı ceza yazabilir. Bu nedenle yabancı sermaye Rusya’ya gelmek istemiyor. Ruslar Putin’den bu sorunları çözmesini istiyor.
Taksiler Siyah
Moskova da taksiler siyah renkli ve damalı. Şanlıurfa’da yıllar önce rastladığımız bu sistem Sovyet Rusya’dan kalma. Çoğu da havaalanı ve otel çevresinde müşteri bekliyordu. Taksiye ihtiyacımız olduğunda otostop yaparak bir araba yanaşıyor. Sıkı bir pazarlık sonucu istediğiniz yere rahat bir şekilde gidebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken şu ki tek başınıza otomobillere binmeyin. Sizi tenha bir yerde soyabilirler. Araçta 2 kişi varsa sakın binmeyin. Moskova kentinin sakinleri, ruhsatlı sarı taksilerdense, genellikle özel taksileri yeğliyorlar. Özel taksiler ucuz ve genellikle güvenli. Yine de Rusça bilmiyorsanız zorluk çekebilirsiniz. Moskova’da şoförlerin Azeri, Kazak, Özbek veya başka bir Türk olasılığı oldukça fazla. Böyle durumlarda size çok yardımcı oluyorlar. Rusya’da otomobil fiyatları çok ucuz. Türkiye’de 30 bin liraya aldığınız otomobilin aynısını Rusya’da yarı fiyatına alabilirsiniz.
Moskova -25 derece dışarıda durmak imkansız
Moskova’nın ünlü soğuk havası da kendine özgü. Moskova’nın ortasından geçen nehir bile dondu. Ama yollar hiç buz tutmuyor. Kar ise kum gibi. Gündüz -18 gece -25 C derece de dışarıda dolaşmak akıl karı değil. 15 dakikadan fazla dışarıda duramıyorsunuz. Ne kadar kalın giyinirseniz giyinin gözleriniz yüzünüzün dışarıda kalan kısmı buz kesiyor. Mecburen 15 dakika sonra en yakın kapalı mekana kendinizi atıyorsunuz. Zaten bu soğukta gezinen kimse yok. Herkes hedefine doğru hızlı adımlarla yürüyor.
Karanlık Gündüzler
Bu günlerde Moskova’da 5 saat gündüz yaşansa da, Rusya ileri saat uygulamasına bu yıl geçmediğinden saat 11:00 sıralarında gün doğuyor. Saat 16:00’da ise güneş tamamen kayboluyor. Bir saat sonra tamamen karanlık oluyor. Bizim gibi güneşi bol ülkelerden gelenler için oldukça rahatsız edici bir durum. Saat 08:00’de işe başlayan Moskovalılar için normal gelebilir ama dışarıdan gelenler için hayli ilginç.
İngilizce bilen yok
Moskova’da İngilizce bilmeniz bir işe yaramıyor. İngilizce bilen bir Rus’a rast gelmeniz oldukça zor. Ancak Türkçe geçerli bir dil. Gezerken veya alışveriş yaparken Türkçe bilen bir kişiye mutlaka rastlayabilirsiniz.
Rusya Federasyonu'nda yaşayan toplam nüfusun % 15’ini Türk halkları oluşturuyor. Yani yaklaşık 16 milyon insan. (Tatarlar, Başkırtlar, Çuvaşlar, Kazaklar, Azeriler, Yakutlar, Kumıklar, Tuvalar, Karaçaylar, Özbekler, Balkarlar, Kafkas Türkmenleri ve Türkler, Nogaylar, Hakaslar, Altaylar, Yaka Türkmenleri, Kırgızlar, Şorlar, Gagavuzlar, Dolganlar, Kırım Tatarları, Tofalar) Bir de bunlara, Rusya Federasyonu dışından Türk Cumhuriyetlerinden göçenleri de eklerseniz oldukça fazla Türk bulunuyor. Türkçe lehçeler birbirinden çok farklı da olsa, az ya da çok karşınızdakiyle anlaşabiliyorsunuz. Tek başınıza Kril alfabesini çözmek oldukça zor. Ama hiçbir yerde latin alfabesini bulamazsınız. Metro’da yeni yeni Latin alfabesiyle hazırlanmış planlar Metroların camlarına asılmış. Sokaklardaki Mc Donald’ta bile İngilizce bilen birine rastlayamazsınız. Moskova’daki binalar insanlar Türkiye’nin 80 öncesi yıllarını andırıyor. Robot gibi soluk benizli insanlar zaman zaman sizi anlamadığı için size bağırabiliyor. Nazik davranan görevli sayısı oldukça az. Görevliler sizi somurtkan bir yüzle karşılıyor. Moskova’da özellikle kiliseler olmak üzere, tarihi yapılar ve köprülerin yapım tarihleri yazar. Mimarı ile yapımı ile ilgili bilgiler bulunur. Ama hepsi Rusça’dır.
Moskova’da Yemek
Rus mutfağına ağırlık veren kaliteli bir restoran olmadığından ve Rus mutfağının yemekleri beğenilmediğinden çok Rus yemeği yok. Yıllarda Komünist rejimde tek çeşit yemek mantar ve buğday yemekleri yağsız ve tuzsuz yapılmış. Ama Türklerin yiyebileceği yemekleri, Gürcü, Özbek, Azeri, Kazak, İtalyan lokantalarında bulabilirsiniz. Türkiye’de büyük kentlerde Güneydoğu mutfağı nasıl yaygınsa Moskova’da da Özbek, Azeri, Gürcü lokantaları oldukça yaygındır. Bizim mutfağımıza da çok benziyor. Özbek pilavı, şaşlık (şiş kebap) ve biftek yemekleri güzel. Mantı (Moğol mantısı) bile bulmanız mümkün. Ayrıca bu lokantalarda çalışanlarla Türkçe anlaşmanız da mümkün.
Özellikle öğlen yemeklerinde yaygın olarak gidilen Amerikan ve İtalyan fast food lokantaları da Moskova’da iyi bir alternatif olabilir.
Lokantalarda en yaygın çorba borşç çorbası. Aslında Ukrayna mutfağına ait bu ünlü çorba ekşi krema eklenmiş kırmızı pancar, lahana ve kaynatılmış sığır eti parçalarından oluşuyor. İslami usullerle yapıldığına inanmadığımızdan yemek istemedik.
Çok Pahalı Bir Kent
Moskova Tokyo’dan sonra dünyanın en pahalı ikinci kenti. Geçen yıl 3 defa en pahalı kent seçilmiş. Özellikle de konaklama masrafları oldukça yüksek. Oteller 200 dolardan başlıyor. Birkaç kişi birlikte Moskova’ya geldiyseniz en ekonomik yöntem ev kiralamak. İnternet üzerinden eşyalı ev kiralayan şirketler bulunuyor. Evlerin fiyatları büyüklüğü, merkeze uzaklığı ve bulunduğu semte göre değişiyor. Moskova’da benzinin litresi 1 dolar ama Elbise yemek pahalı. Türkiye’de Mc Donald’ta 10 liraya aldığınız menü Moskova’da 12 dolar. Hayat pahalı olunca ek işler yapan Moskovalılar 2. İşleri var. İnsanları ürkek ve soğuk. Rusya'da Çeçenler mafya işleriyle ilgileniyor. Bir çok yeraltı işlerin başında Çeçenler var.
Türkiye Rusya’da çok iş yapmıyor. Ama Türkiye Rusya yakınlaşması en çok Türklere yarayacak gibi görünüyor. Önümüzdeki yıllarda Rusya ile Türkiye arasında hızlı bir ekonomik işbirliği yaşanacak gibi görünüyor. 2012 yılında Antalya’da rekor düzeyde otel rezervasyonu yapıldı. Rusya ile Türkiye arasında işbirliği Rus ve Türk ekonomisini canlandırırken, Rusya’yı da geliştirecek.
Moskova’da bulunan elektronik eşyalar aldığınız yere göre değişiyor. Mağazadan aldığınız elektronik ürünlerin fiyatı Türkiye gibi. Ama Bizim Doğubank Kapaklı Pasajı türü yerlerde satılan aynı ürünü %30-%40 daha ucuza alabilirsiniz ama bunlar ayak üstü satıcılar olduğu için güvensiz geliyor.
Haber Kaynağı : Haber7.com
