Türkiye'nin 2011 yılında ihracatı 134 milyar 954 milyon dolar, ithalatı 240 milyar 833 milyon dolara ulaştı.
Dış ticaret açığındaki artış yüzde 46,7 oldu. Dış ticaret dengesindeki açık, 105 milyar 879 milyon dolar olarak hesaplandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan 2011 Aralık ve Aralık-Ocak dönemine ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı.
Verilere göre, 2010'da 113 milyar 883 milyon dolar olan ihracat, yüzde 18,5 artarak, 134 milyar 954 milyon dolara yükseldi. İthalattaki artış ise yüzde 29,8'i buldu. Tutar, 185 milyar 544 milyon dolardan 240 milyar 833 milyon dolara çıktı.
Dış ticaret açığı ise söz konusu dönemde 71 milyar 661 milyon dolardan 105 milyar 879 milyon dolara ulaştı.
İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 61,4'ten yüzde 56'ya geriledi.
2011 yılı Aralık ayında, 2010 yılının aynı ayına göre ihracat yüzde 5,6 artarak 12 milyar 484 milyon dolar, ithalat yüzde 0,2 artarak 20 milyar 590 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 8 milyar 736 milyon dolardan 8 milyar 107 milyon dolara geriledi.
Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2011 yılı Aralık ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracatın değişim oranı yüzde 5,6, ithalatın değişim oranı ise yüzde 4,3 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise 2011 Aralık ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 1,4 artarken, ithalat yüzde 5,5 azaldı.
Türkiye'nin dış ticaretinde 2010 ve 2011 yılı itibariyle meydana gelen değişim şöyle:
. 2010 2011 Değişim
(milyon dolar) (milyon dolar) (yüzde)
-------------- -------------- ---------
İhracat 113.883 134.954 18,5
İthalat 185.544 240,833 29,8
Dış tic. açığı -71.661 -105.879 47,7
Türkiye, geçen yıl dış ticarette Orta Vadeli Programda (OVP) ortaya konulan öngörüleri aştı.
Programda 134 milyar 800 milyon dolar öngörülen ihracat, 134 milyar 954 milyon dolar, 236,9 milyar dolar öngörülen ithalat da 240,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Buna paralel dış ticaret açığında da 3,8 milyar dolar sapma gözlendi.
İthalat
TÜİK'in dış ticaret verilerine göre, 2011 yılında ithalatın değer olarak yüzde 71,9'unu ara (hammadde) malları oluşturdu. Hammadde ithalatı bir önceki yıla göre de yüzde 31,7 artışla 173,1 milyar dolar oldu.
Sermaye (yatırım) malları da toplam ithalatın 15,5'ini, tüketim malları yüzde 12,3'ünü meydana getirdi.
Yatırım malı ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 29,3 artışla 37,2 milyar dolar, tüketim malı ithalatı da yüzde 20 artışla 29,7 milyar dolara yükseldi.
Diğer kaleminde meydana gelen ithalat da 739 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Ekonomik faaliyetlere göre ithalata bakıldığında; imalat sektöründe ithalat, yüzde 26,5 artışla 183,9 milyar dolar oldu.
Tarım ve ormancılıkta ithalat yüzde 37,8 artarak 8,9 milyar dolar, madencilik ve taşocakçılığında ithalat yüzde 44 artarak 37,3 milyar dolar, balıkçılıkta da yüzde 46,2 artışla 48,7 milyon dolara çıktı.
İhracat
Ekonomik faaliyetlere göre ihracata bakıldığında da geçen yıl Türkiye imalat sektöründe 126 milyar dolarlık ihracat yaptı. Böylece, 134,9 milyar dolarlık toplam ihracatın, yüzde 93,4'ünü imalat sektörü oluşturdu.
İmalat sektöründe ihracat, bir önceki yıla göre yüzde 19,5 artış gösterdi. 2010'da bu sektörde yapılan ihracat 105,5 milyar dolar düzeyindeydi.
Diğer sektörlerden tarım ve ormancılıkta 5,2 milyar dolar, balıkçılıkta 186 milyon dolar, madencilik ve taşocakçılığında 2,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi.
Bir önceki yılla karşılaştırıldığında madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 4,4 artış oldu. Tarım ve ormancılık sektöründe yüzde 4,8 artış, balıkçılıkta ise yüzde 19,3 artış gözlendi.
En fazla ithalat yapılan fasıllar
En fazla ithalat yapılan alan; mineral yakıtlar-mineral yağlar oldu. Bu kalemde, bir önceki yıla göre yüzde 40,6 artışla, 54,1 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi.
''Kazanlar, makina ve cihazlar, aletler'' faslında ithalat, yüzde 27,5 artarak 27,2 milyar dolara ulaştı.
Demir çelikteki ithalat ise yüzde 26,7 artış gösterdi ve 20,4 milyar dolara çıktı.
Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet alanındaki ithalat ise yüzde 28,1 artarak 17,2 milyar dolara yükseldi.
Elektrikli makine ve cihazlar ithalatındaki artış, yüzde 15 ile dikkati çekti. Bu alandaki ithalat, 16,8 milyar dolara yaklaştı.
En fazla ihracat yapılan fasıllar
''Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet'' ihracatı, yüzde 14,4 artarak 15,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
''Kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları''nda ihracat yüzde 22,8 artışla 11,6 milyar dolar, ''demir ve çelik''te ihracat da yüzde 28,5 artarak 11,2 milyar dolara ulaştı.
''Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları''nda ihracat yüzde 18 yükselerek, 8,9 milyar dolar, örme giyim eşyası ve aksesuarları da yüzde 8,6 yükselerek, 8,4 milyar dolar oldu.
''Mineral yakıtlar-mineral yağlar, müstahsalları ve mumlar''da 6,5 milyar dolar, demir veya çelikten eşyada 5,8 milyar dolar, yenilen meyvalar, kabuklu yemişlerlerde 3,9 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi.
Türkiye'nin geçen yıl en fazla ihracat yaptığı ülke yine Almanya, ithalat yaptığı ülke de Rusya oldu.
TÜİK'in açıkladığı 2011 yılına ilişkin dış ticaret verilerine göre, Türkiye geçen yıl 134,9 milyar dolarlık ihracatın 13 milyar 960 milyon dolarını Almanya'ya yaptı. Bu ülkeyi sırasıyla 8,3 milyar dolarla Irak, 8,2 milyar dolarla İngiltere, 7,8 milyar dolarla İtalya ve 6,8 milyar dolarla Fransa izledi.
Rusya'ya 6 milyar dolar, ABD'ye 4,6 milyar dolar, İspanya'ya 3,9 milyar dolar, Birleşik Arap Emirliklerine 3,7 milyar dolar, İran'a da 3,6 milyar dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirildi.
Irak, yüzde 37,8 ile en fazla ihracat artışı görülen ülke oldu.
Hindistan'dan ithalat arttı
Türkiye'nin geçen yıl gerçekleştirdiği 240,8 milyar dolarlık ithalattan en büyük payı Rusya aldı. Rusya'dan yapılan ithalat 23,9 milyar dolara ulaştı.
Rusya'nın ardından sırasıyla Almanya'dan yaklaşık 23 milyar dolar, Çin'den 21,7 milyar dolar, ABD'den 16 milyar dolar, İtalya'dan 13,4 milyar dolar, İran'dan 12,4 milyar dolar, Fransa'dan 9,2 milyar dolar, Hindistan'dan 6,5 milyar dolarlık ithalat yapıldı.
Hindistan, yüzde 90,6 ile en fazla ithalat artışı görülen ülkelerin başında geldi.
AB ülkeleri ağırlıkta
Ülke grupları itibariyle bakıldığında AB ülkelerinin Türkiye'nin dış ticaretindeki önemini koruduğu gözlendi.
Avrupa Birliği'nin ihracattaki payı yüzde 46,2 seviyesinde kaldı. AB üyesi 27 ülkeye ihracat 2011'de yüzde 18 artış göstererek 62,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Asya ülkelerinin ise toplam ihracattaki payı yüzde 28'den yüzde 28,3'e çıktı. Bu çerçevede Yakın ve Ortadoğu ülkelerine ihracat 23,3 milyar dolardan 28 milyar dolara çıkarken diğer Asya ülkelerine ihracat da 8,6 milyar dolardan 10,2 milyar dolara ulaştı.
Asya ülkelerinden ithalat da yüzde 37,9 artış gösterdi. Bu ülkelerden ithalat geçen yıl, 73,6 milyar doları buldu.
Yakın ve Ortadoğu ülkelerinden ithalat 20,4 milyar dolar, diğer Asya ülkelerinde ithalat da 53,1 milyar dolar oldu.
Avrupa Birliği ülkelerinden ithalat yüzde 26,2 artışla 91,1 milyar dolar olarak hesaplandı.
TÜİK verilerine göre, 2011'da en fazla ihracat yapılan ilk 10 ülke şöyle:
. Değer Değişim
Ülkeler (milyon dolar) (yüzde)
------- ----------- --------
Almanya 13,960 21,6
Irak 8,315 37,8
İngiltere 8,158 12,8
İtalya 7,855 20,8
Fransa 6,808 12,5
Rusya 5,995 29,5
ABD 4,596 22,2
İspanya 3,920 10,9
BAE 3,713 11,4
İran 3,590 17,9
Türkiye'nin 2010'da en fazla ithalat yaptığı ülkeler de şöyle:
. Değer Değişi
Ülkeler (milyon dolar) (yüzde)
------- --------------- --------
Rusya 23,950 10,9
Almanya 22,985 31,0
Çin 21,692 26,3
ABD 16,033 30,2
İtalya 13,448 32,6
İran 12,461 63,0
Fransa 9,229 12,9
Hindistan 6,498 90,6
G.Kore 6,297 32,2
İspanya 6,196 28,0
