Köprü bakım çalışmaları sırasında İstanbul trafiği birbirine girerken yeni yapılaşmalarla şehrin merkezinde yoğunluğu arttırmak şehircilik kurallarına da uymuyor. Diğer yandan binlerce yıllık tarihin üzerinde bulunan şehirde her yeni proje kültürel mimariden de biraz daha eksiltiyor. Yeşil alanlar bu projelerle yok edilirken, kıyı kanunları, imar ve koruma yasaları da hiçe sayılıyor. Mahkemelerden gelen geç kararlar projeleri kâğıt üzerinde iptal ediyor. Mahkeme kararı çıkana kadar projeler korkunç tahribatı yapmış bulunuyor. İşte İstanbul’u mega şantiye haline getiren o tartışmalı projeler...
Gerek hükümet gerekse büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyelerinin inşaat projelerinin önü arkası kesilmiyor. Köprü bakım ve onarımlarına bir de bu projeler eklenince İstanbul mega bir şantiyeye döndü. Deniz dolguları yenileme alanları, gökdelen inşaatları, meydan düzenlemeleri... Bunlara bir de henüz yapımına başlanmayan ‘Kanal İstanbul’ projesini de eklemek gerekiyor.
ÇAMLICA TEPESİ
Başbakan Erdoğan ’ın “Bir cami yapacağız, her yerden gözükecek” diye açıkladığı proje 250 bin metrekarelik bir rekreasyon alanı. Ulaştırma Bakanlığı , RTÜK ve Büyükşehir Belediyesi’nin ortak çalışmasıyla hayata geçecek. Çamlıca’daki TRT vericisi dışında tüm vericiler kaldırılacak. Spor alanları, park ve bahçeler, kafeteryalar, gözlem kulesi gibi birçok sosyal alan yer alacak. Caminin denizden yüksekliği 608 metre olacak.
SEVDA TEPESİ
Suudi Arabistan Kralı Abdullah’ın 1984’te veliaht prensken 27 milyon dolara aldığı Kandilli’deki Sevda Tepesi, Belediye Meclisi’nin aldığı kararla imara açıldı. 57 dönüm arazide 1700 metrekareden iki kat, yani 3 bin 400 metrekare imar izni verildi. Tepede, iki kattan daha yüksek yapılaşma olmayacak. Ancak arazi birinci derece doğal sit alanı. Uygulama, aynı zamanda Kıyı Kanunu ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na da aykırı. Mimarlar Odası, konuyla ilgili idare mahkemesine dava açıyor.
TARLABAŞI YENİLEME ALANI
Tarlabaşı’ndaki 9 ada, 2000 m² alana oturmuş, 210’u tescilli sivil mimarlık örneği olan 278 bina ve bunların arasındaki sokaklarla altyapıyı kapsıyor. Beyoğlu Belediyesi 2007’de GAP İnşaat ile sözleşme imzaladı. Projeye göre, GAP İnşaat 21 bin metrekare alanda, 63 bin metrekare inşaat yapacak. Bina altlarına 4-5 katlı otoparklar açılacak. Arka sokaklar konut alanı olacak. Kamulaştırma nedeniyle mağdur olduklarını düşünenler bir araya gelip 2008’de dernek kurdu ve AİHM’ye gitti.
FENER-BALAT YENİLEME ALANI
Proje alanı 279.345,91 m² ve toplam 59 ada, 909 parselden oluşuyor. Semt sahil kısmında bulunan yeşil alanlar ve konut-ticaret fonksiyonlarının bulunduğu yerleşim alanı olmak üzere temel olarak iki bölgeden oluşuyor. Tarihi miras olarak sayılabilecek yapılar dahilinde 11 tescilli anıt eser, 345 sivil mimarlık örneği ve 25 sivil mimarlık örneği bulunuyor. İstanbul 5. İdare Mahkemesi, koruma yüksek kurulu kararlarına, şehircilik ilke ve kurallarına ve hukuka aykırı bularak bu projeyi iptal etti.
AYVANSARAY TÜRK MAHALLESİ
Ayvansaray yenileme alanında toplam 69 parsel bulunuyor. Bu parsellerden 4"ü anıt eser, 15 tanesi ise sivil mimarlık örneği, yani tarihi eser kabul ediliyor. Mahallede 81 aile yaşıyor. Toplam 149 hissedar bulunuyor. Projeye göre 48 konut, 5 adet ticari dükkân, 1 otel, 2 butik otel, 1 kat otoparkı ve 1 sosyal tesis yapılması planlandı. Birçok evin yıkımına başlandı. Ancak Fener Balat projesinde olduğu gibi idare mahkemesinin bu projeyi de iptal etmesi bekleniyor.
SULUKULE PROJESİ
Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri Yenileme Projesini kapsayan, Fatih’teki Sur Koruma Bandı’nda yer alan 90 bin metrekarelik bölgede, 640 konutun inşası 2 yılda bitme noktasına geldi. Bölgede yeni yapılan evler yüksek gelirli aileler için tasarlandı. Sulukule’nin eski sakinleri olan Romanlar, 60 kilometre uzaklıktaki Kayabaşı TOKİ konutlarına gönderilmişti. İstanbul 4. İdare Mahkemesi projeyi, SİT alanı üzerinde olduğu ve Romanların mülkiyet hakkının ihlal ettiği gerekçesiyle iptal etti.
YENİKAPI MEYDAN PROJESİ
Yenikapı İDO İskelesi’nden Samatya SSK’nın önüne 578 bin metrekare alanda deniz doldurulacak. 1 milyon 250 bin kişilik miting alanı, 2 dev otopark yapılacak. Deniz, karayolu, metro, hafif raylı sistem burada buluşacak. Meydanın altında atıksu arıtılacak. İstanbul Yenileme Alanları Koruma Kurulu siluete ve tarihi yarımadanın topografyasına zarar vereceği gerekçesiyle projeye onay vermemesine rağmen belediye ihaleye çıktı. İhaleyi Nas-Nuh-Uğraş İnşaat konsorsiyumu 31 milyon lira bedelle kazandı.
ALİ SAMİ YEN ve LİKÖR FABRİKASI
Tarihi fabrika yıkıldı. 2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu 5 yıl direnmesine rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Tabiat Varlıkları Komisyonu’nun izniyle yıkılan fabrikanın yerine 157 metre yüksekliğinde 2 gökdelen yapılıyor. Mimarlar Odası dava açtı. Yıkılan Ali Sami Yen Stadı’nın yerine de 3 gökdelen ve alışveriş merkezi yapılıyor. Yaklaşık 160 metre yüksekliğindeki gökdelenler İstanbul semalarında yeni bir kirlilik oluşturacak. İnşaat çalışmaları devam ediyor.
GALATAPORT
Karaköy’den Tophane’ye kadar olan 1200 metrelik sahil şeridine otoparklar, alışveriş merkezleri ve 5 yıldızlı oteller yapılacak. 2 No’lu Koruma Kurulu, Özelleştirme İdaresi’nin hazırladığı imar planlarını İstanbul Belediyesi’nin isteği doğrultusunda yeniden düzenledi. 8 bin metrekarelik alan kaplayan İstanbul Modern’in kaldırılacağı ileri sürüldü. Projenin İmar Yasası, Kıyı Yasası, Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Çevre Kanunu, Büyükşehir İmar Planları’na aykırı olduğu gerekçesiyle dava açıldı.
HAYDARPAŞA PROJESİ
1 milyon metrekarelik ‘ Haydarpaşa Port’ projesi İBB Meclisi’nden ve Koruma Kurulu’ndan onay aldı. Projeye göre mevcut gar binasının giriş katı, demiryolu ulaşım hizmetleri vermeye devam edecek. Ancak üst katlarda TCDD’nin kullandığı ofisler, müze, konser, sergi alanı ve otel olacak. Alana 4 dini tesis yapılacak. İdari bölümlerin toplam alanı 7 bin metrekare ile sınırlandırıldı. Kültür, turizm ve konaklama için 30 bin metrekarelik alan ayrılırken, 5 adet ticaret alanı içinse 132 bin metrekarelik alan öngörüldü.
